PUKÖ döngüsünde Önlem Alma, Kontrol Etme aşamasında elde edilen verilerin değerlendirilmesi sonucunda iyileştirme hedeflerine ulaşılıp ulaşılmadığına karar verilen dördüncü ve son aşamadır. Bu aşama, döngünün tamamlanmasını ve elde edilen kazanımların sürdürülebilirliğini sağlamayı amaçlar.
Kaynaklara göre Önlem Alma aşaması aşağıdaki unsurları içerir:
- Projenin başarılı olup olmadığına karar verilmesi. Kontrol Etme aşamasındaki değerlendirme sonuçlarına göre, planlanan hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığı belirlenir.
-
İyileştirme hedeflerine ulaşılıp ulaşılmadığına karar verilmesi. Başarı kriterleri bu aşamada netlik kazanır.
-
Proje başarılıysa, elde edilen kazanımların devamı için gerekli önlemlerin alınması. Bu, başarılı uygulamaların standartlaştırılması ve gelecekte de aynı sonuçların alınmasını sağlayacak mekanizmaların oluşturulması anlamına gelir.
-
Başarısız olunan veya eksik kalınan noktalar varsa, bunların nedenlerinin analiz edilerek gerekli düzeltici ve önleyici faaliyetlerin planlanması ve başlatılması. Bu aşama, öğrenilen derslerin gelecekteki döngülere girdi sağlaması açısından kritik öneme sahiptir.
-
Kalite yönetim sisteminin temel amacı da hata ve kusurları azaltmak, ortadan kaldırmak ve daha da önemlisi önlemektir. Önlem Alma aşaması bu amaca doğrudan hizmet eder.
-
Yükseköğretim Kalite Kurulu Dereceli Değerlendirme Anahtarı bağlamında, Önlem Alma aşaması, elde edilen değerlendirme sonuçlarına göre gerekli düzeltici ve iyileştirici faaliyetlerin planlanmasını ve uygulanmasını ifade eder. Bu, kalite güvencesi süreçlerinin sürekli olarak iyileştirilmesi için atılan adımları içerir.
Araştırma bulguları, Türk üniversitelerinde Planla ve Uygula aşamaları genellikle tamamlanmasına rağmen, Kontrol Et ve Önlem Al aşamalarının yetersiz düzeyde gerçekleştirildiğini göstermektedir. Hatta bazı katılımcılar bu aşamalara yönelik uygulamaların olmadığını belirtmişlerdir. Bu durum, iyileştirme çabalarının sürdürülebilirliği ve kalıcı hale gelmesi önünde önemli bir engel teşkil etmektedir.
Özetle, PUKÖ döngüsünün Önlem Alma aşaması, elde edilen sonuçların değerlendirilerek başarılı uygulamaların kalıcı hale getirildiği ve başarısızlıkların nedenlerinin analiz edilerek gelecekte benzer sorunların önlenmesi için adımların atıldığı kritik bir evredir. Bu aşama, sürekli iyileştirme döngüsünün devamlılığını ve etkinliğini sağlamak için hayati öneme sahiptir. Türk üniversitelerinde bu aşamanın güçlendirilmesi, kalite süreçlerinin daha verimli işlemesine katkı sağlayacaktır.